• By admin
• 26 March, 2025

Kaldıraçlı İşlem Nedir?

Kaldıraçlı işlem bir işlemin ne kadar büyük olacağını belirlemek için marj miktarına uygulanan orana verilen isimdir. Marj, bir ticaret oluşturmak için gereken sermaye miktarı için kullanılan isimdir.  Kaldıraç ise bir pozisyon açmak ve sürdürmek için gerekli teminatın işlem boyutunun onda biri anlamı taşımaktadır. Düz bir hesapla bir yatırımcının 10.000 birimlik bir ticarete girebilmesi için 1.000 birime ihtiyaç duymasıdır. Teminat tutarı, pozisyonu açmak için gerekli olan işlemin toplam maliyetinin yüzdesini ifade eder.

Kaldıraç işlemde kazançlar çok fazla artabilir. Yine de kazançlar kadar kayıplarında aynı kolaylıkta artabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yatırımcıların kaldıraç işlem sırasında karşılaşabileceği riskleri göz önünde tutması gerekir. Gerekli durumlarda daha düşük bir kaldıraç kullanmak yatırımcılar tarafından düşünülmelidir. Daha düşük kaldıraç kullanmak tüm sermayenin silinme olasılığının daha düşük olmasını sağlayabilir.

Kaldıraçlı İşlem Nasıl Çalışır?

Kaldıraç işlem, dayanak bir varlığa daha fazla maruz kalmasını sağlamak için marj olarak bilinen bir depozito kullanarak çalışır.  Ticaretim tam değerinin bir kısmını yatırımcı ortaya koyarken kalan kısmını sağlayıcıdan borç alınması olarak özetlenebilir. Tam işlem değerinin yalnızca küçük bir yüzdesi önceden ödeniyor olsa da toplam kar ve zarar, marj tutarı üzerinden değil, tam pozisyon boyutu üzerinden hesaplanır. Marja kıyasla toplam risk, kaldıraçlı işlem oranı olarak bilinir.

Örnek olarak: Bir şirketin 1000 hissesini 100 birim hisse fiyatından satın almak isteniliyor. Geleneksel bir ticaret açmak için, 1000 birimlik bir risk için 1000 x 100 birim ödemesi yapılmalıdır. Bu hesaplamaya herhangi bir komisyon veya diğer masraflar dahil değildir.

Kaldıraç işlemle bu maliyetin bir kısmını önceden ödenebilir. Teminat tutarı %20 ise, 1000 birim değerinde bir pozisyon açmak için sadece 200 birim ödenmelidir. Bu sayede hem kâr hem de zarar tam 1000 birim üzerinden hesaplanacaktır.

Ticaret uzun süre devam ettiyse ve şirketin hisse fiyatı 40 birim arttıysa, 1000 hisseni her biri artık 140 birim değerindedir.  Bu durumda pozisyonunun kapanmasının seçildiğinde, o zaman 400 birimlik bir kâr elde etmiş olunur. Bu da başlangıçtaki 200 birimlik ​​teminat tutarının ikiye katlanmış olduğu anlamını taşır.

Hisse fiyatı 40 birim düştüğü durumda ise tam tersi bir sonuç elde edilmiş olunur. Bu nedenle, marj tutarından daha ağır basan önemli kar veya zarar riski mevcuttur.

Kaldıraç Kullanarak Hangi Piyasalarda İşlem Yapabilirsiniz?

Bu işlemin yapılabildiği piyasalar arasında şunlar yer alır:

• Hisseler: uluslararası hisse ticareti yapılabilir
• Forex. Dünyanın en çok işlem gören piyasası
• Endeksler
• Emtialar
• EFT’ler

Kaldıraçlı İşlem Nasıl Yapılır?

Tasarruf sahipleri, kaldıraç işlem yapmak istedikleri zaman teminat olarak belirlenen bir oran karşılığında yatırımlarını gerçekleştirebilirler. Yatırımın tam değerinin teminat kısmı tasarruf sahibinin karşılaması gereken uygulamada, teminat kısmı hariç kalan tutar aracı kurum tarafından borç vermek usulüyle karşılaşılır. Bu işlemi yaparken özel oranlar devreye girebilir. Örnek olarak bir Forex piyasasında kaldıraç oranı en fazla 10:1 şeklinde olabilir.Yani yatırım değerinin en fazla 10 katına kadar işlem yapılmasına izin verilir.

Bu işlem yapılırken yatırımcıların piyasa pozisyonlarına odaklanılır. İndikatör ve grafik okumaları sonucunda belirlenen alım-satım ve kaldıraç miktarı, oranlar dikkate alınarak bu işlem süresi belirlenmiş olur. Kar ve zarar dengesi hesaplamaları sonucunda bu işlem süresini belirlemek mümkündür.

Kaldıraçlı İşlem Örneği

İşte altın baz alınarak yapılan bir işlem örneği:

• Altının ons fiyatı: 1.000 dolar
• Kaldıraç oranı: 10:1
• Pozisyon büyüklüğü: 1.000 x 100= 100.000 dolar
• Minimum teminat: 100.000:10= 10.000 dolar

Altının ons fiyatında bir yükselme olması durumunda pozisyon büyüklüğü de artacaktır. Altının onsu 1.100 dolar olduğunda pozisyon büyüklüğü de 110.000 dolara ulaşmış olacaktır. Aradaki fark ise yatırımcının kârını meydana getirir.

Nelere Dikkat Edilmeli?

Bu işlemler sayesinde yatırımdan büyük kârlar elde edildiği için uygulamanın dikkatli bir şekilde yapması önemlidir. Risklerden kurtulabilmek adına kullanılabilecek stratejileri arasında şunlar yer alır:

• Yatırım portföyü çeşitlendirmek
• İşlem yapmadan önce tüm risklerin farkında olmak
• Volatilitesi yüksek varlıklara işlem yapmamak
• Kaldıraç oranını yönetilebilir seviyede tutmak
• Teminat çağrısı alınması durumunda bu durumu göz önünde tutmak yer alır.

Bu işlemlerde uzun ve kısa pozisyon yatırım süreçlerinin doğru bir şekilde kontrol etmek gerekir. Süreci doğru kontrol edebilmek için borsa hesabında kar ve zarar dengesi açısından yeterli miktarda menkul kıymet bulunması önemlidir.

Avantajları ve Dezavantajları

Kaldıraçlı işlem; kripto, forex ve vadeli işlem piyasalarının tümünde yatırım yapmak isteyenleri tercih ettiği bir yöntemdir. Kaldıraç işlemin avantajları arasında şunlar yer alır:

• Yüksek kazanç sağlaması
• Yatırım çeşitliliğinin fazla olması
• Piyasa hareketleri üzerinden çift taraflı işlem yapmaya imkân vermesi
• 24 saat işlem yapılabilmesi.

Bu işlem, geleneksel yöntemlerle elde edilen kârın katlanmasına yardımcı olmakla beraber uygulama risklerini de göz önüne almayı içerir.

Tasarruf sahiplerinin kaldıraç kullanarak işlem yaparken göz önünde bulundurması gereken dezavantajları arasında yer alır:

• Kaldıraç oranına bağlı olarak kayıpların büyüme ihtimali
• Temettü imkânı bulunmaması
• Hissedar ayrıcalıklarından faydalanamamak
• Borsa pozisyonunun düşmesi durumunda borç veren aracı kurumun teminat tamamlama çağrısı yapabilmesi.

Kaldıraç kullanılarak yapılan işlem zararları, stoploss emri ile minimuma düşürebilme imkânı sunar.